Przemoc wobec seniorów nie jest rzadkością, jednak niewiele osób mówi o niej głośno. Ofiarami stają się osoby słabe, które nie mają kontaktu z innymi. Przemoc wobec seniorów nie musi jednak przybierać tylko i wyłącznie formy fizycznej. Według statystyk najczęściej stosowana przemoc wobec osób starszych to przemoc psychiczna. Na drugim miejscu znajduje się przemoc fizyczna, a następnie ekonomiczna.
Rodzaje przemocy wobec seniorów
Seniorzy to często osoby schorowane i samotne, które są zależne od swojej rodziny, dlatego w przypadku stosowania wobec nich przemocy nie mają się do kogo zwrócić. Wyróżniamy 4 rodzaje przemocy wobec osób starszych i niepełnosprawnych:
- przemoc fizyczna – zadawanie bólu fizycznego lub powodowanie obrażeń, np. bicie, szarpanie, popychanie, krępowanie ruchów seniora;
- przemoc psychiczna – znęcanie się emocjonalne i słowne. M.in. wyzywanie, zastraszanie, grożenie, szantaż, obwinianie za niepowodzenia, szydzenie, wmawianie choroby psychicznej, milczenie i ignorowanie, izolowanie seniora od osób z którymi chce utrzymywać kontakt.
- zaniedbanie – odmowa wypełniania obowiązku opieki lub nienależyte jej sprawowanie, np. ograniczanie seniorowi jedzenia i picia, niezmienianie środków higieny osobistej lub niepodawanie leków, ograniczanie dostępu osoby starszej do pomocy lekarskiej.
- przemoc ekonomiczna – to m.in. zaciąganie pożyczek na nazwisko osoby starszej bez jej świadomej zgody lub zmuszenie jej do tego, samowolne dysponowanie majątkiem seniora, kontrola wydatków seniora, wydzielanie pieniędzy osobie starszej z jej własnych środków, wymuszanie dostępu do konta bankowego seniora.
Objawy wskazujące na stosowanie przemocy wobec seniorów
Oczywistymi objawami stosowania przemocy fizycznej wobec seniora są rany na jego ciele, często pojawiające się siniaki. Jednak w wielu przypadkach rozpoznanie stosowania przemocy nie jest tak oczywiste. Co może wskazywać na stosowanie przemocy wobec osoby starszej i niepełnosprawnej?
- Obniżony nastrój,
- agresja lub strach przy próbie dotyku,
- brak chęci rozmowy o sytuacji rodzinnej,
- odwodnienie lub niedożywienie,
- zaniedbanie,
- odmienne zachowanie,
- brak chęci powrotu do miejsca, w którym stosuje się wobec niego przemoc,
- nieleczone problemy zdrowotne,
- odcięcie od kontaktów z innymi ludźmi,
- brak chęci spożywania posiłków i napojów, odmawianie przyjmowania leków.
Dlaczego seniorzy padają ofiarą przemocy?
Niektóre osoby starsze są całkowicie skazane na pomoc osób trzecich, dlatego nie reagują na złe traktowanie, aby nie stracić jedynego wsparcia. Dodatkowo często mają trudną sytuację finansową, która nie pozwala im na niezależność. Osoby starsze często nie mają kontaktu z osobami spoza swojej rodziny. Nierzadko seniorzy uważają, że zasługują na takie traktowanie, postrzegają siebie jako obciążenie dla najbliższych.
Kto może stosować przemoc wobec seniora?
Najczęściej oprawcami są osoby z najbliższego otoczenia:
- członkowie rodziny – dorosłe dziecko, wnuki,
- małżonek,
- a także opiekun osoby starszej.
Jak reagować w przypadku podejrzenia stosowania przemocy wobec osoby starszej i niepełnosprawnej?
Jeżeli podejrzewasz, że osoba starsza może doświadczać pomocy spróbuj przekonać ją do opowiedzenia o sytuacjach, których doświadcza. Często ofiary przemocy nie chcą pomocy osób z zewnątrz. Jeżeli podejrzewasz, że wobec seniora stosowana jest przemoc możesz zadzwonić na Niebieską Linię lub złożyć zawiadomienie w najbliższym Ośrodku Pomocy Społecznej lub na komisariacie. Staraj się jednak przekonać osobę starszą, że powinna sama zgłosić się po odpowiednią pomoc.
Zobacz także: Czym jest i jakie są objawy miażdżycy mózgu?