Zawał serca to dolegliwość, która występuje bardzo często, szczególnie u osób starszych. Jest najczęstszą przyczyną zgonów na świecie. Pomimo tego nadal wiele osób nie wie jak postępować w przypadku wystąpienia zawału serca. Pierwsza pomoc jest niezwykle ważna, ponieważ o życiu chorego decydują sekundy. Jakie są objawy zawału serca oraz jak postępować w przypadku ich zauważenia?
Objawy zawału serca
Nie zawsze objawy zawału serca są oczywiste i rozpoznawane od razu. Do wczesnych objawów zawału serca należą ból w klatce piersiowej i uczucie duszności lub braku tchu. W udzieleniu pierwszej pomocy kluczowe jest szybkie rozpoznanie objawów zawału serca, zaliczamy do nich także:
- duszność,
- bladość,
- przyspieszone bicie serca,
- stan podgorączkowy,
- pocenie się,
- bóle brzucha,
- nudności.
Dodatkowo objawami kobiecego zawału serca mogą być:
- nudności i wymioty,
- ból zamostkowy,
- zmęczenie i ogólne osłabienie,
- trudności z oddychaniem,
- pieczenie lub ucisk w tzw. dołku.
U kobiet objawy zawału są trudniejsze do rozpoznania, dlatego jego diagnoza zazwyczaj odbywa się z opóźnieniem.
Objawy utajonego zawału serca
Utajony zawał serca nazywany także przechodzonym nie daje jednoznacznych objawów, dlatego ciężko go rozpoznać. Objawy utajonego zawału serca to
- nagłe osłabienie lub zmęczenie,
- bladość,
- zawroty głowy,
- duszność,
- bóle brzucha,
- zgaga,
- wymioty i mdłości,
- zachwiania równowagi.
Powikłania po utajonym zawale serca są najgroźniejsze, ponieważ przez brak świadomości przebytego zawału mogą narastać nieprawidłowości w funkcjonowaniu serca.
Jakie badanie wykaże przebyty zawał serca?
Aby rozpoznać przebyty zawał serca warto wykonać kilka badań, które pozwolą nam na znalezienie nieprawidłowości i powiedzą o konieczności wprowadzenia leczenia. W celu wykrycia przebytego zawału serca wykonuje się morfologię oraz tzw. markery uszkodzeniowe. Stosuje się także badania takie jak koronarografia, echokardiografia serca spoczynkowa oraz badanie EKG. Badanie EKG nie wskaże jednak każdego przebytego zawału serca. EKG wskaże zawał serca, gdy był on rozległy oraz doprowadził do trwałego uszkodzenia serca, jednak gdy zawał nie obejmie całej grubości ściany mięśnia może być on niezauważalny podczas badania.
Pierwsza pomoc w przypadku zawału serca
Jeżeli mamy do czynienia z zawałem serca niezwykle ważny jest czas i wezwanie pomocy dla poszkodowanego. Po rozpoznaniu wczesnych objawów zawału serca wzywamy pogotowie (pamiętaj, aby podać szczegółowe informacje), a następnie przystępujemy do pierwszej pomocy. Poszkodowanego należy ułożyć w pozycji półsiedzącej, jego plecy powinny być oparte. Należy poluzować wszelkie elementy ubrania, a także otworzyć okno. Możemy podać poszkodowanemu leki przeciwbólowe oraz te, zapobiegające martwicy serca. Jeżeli nastąpi zatrzymanie akcji serca należy przystąpić do wykonywania resuscytacji oddechowo-krążeniowej. Pamiętaj, aby przez cały czas zachować spokój i nie powodować paniki u poszkodowanego.
Leczenie po zawale serca
Do leków stosowanych u pacjentów z zawałem serca zalicza się:
- leki przeciwzakrzepowe, takie jak kwas acetylosalicylowy (aspiryna) lub nowsze leki, heparyna,
- leki zmniejszające stężenie cholesterolu, tzn. statyny – powinny być włączone w pierwszej dobie zawału
- beta-blokery oraz inhibitory konwertazy angiotensyny – powinny być włączone po stabilizacji stanu klinicznego.
W leczeniu zabiegowym zawału serca stosuje się angioplastykę tętnic wieńcowych lub operację pomostowania aortalno-wieńcowego, czyli wszczepienie tzw. bajpasów.
Rozległy zawał serca, a stenty
Stenty to protezy naczyniowe, które obecnie mają najszersze zastosowanie w kardiologii inwazyjnej. Stosowane są do leczenia stabilnej choroby wieńcowej oraz po zawale mięśnia sercowego. Wszczepione stenty po rozległym zawale serca przywracają drożność zmienionym chorobowo naczyniom krwionośnym, stanowiąc dla nich rusztowanie.
Jakie są rokowania po rozległym zawale serca?
Przeżywalność po zawale serca zależy od jego rozległości, czasu wdrożenia terapii, szybkości reakcji po zauważeniu objawów oraz rodzaju powikłań. W przypadku rozległego zawału serca śmierć ponosi około 50% poszkodowanych.
Zobacz także: Niewyraźna mowa u osoby starszej – czym jest spowodowana?