Pielęgnacja osób starszych

Codzienna opieka jest jednym z najważniejszych obowiązków opiekuna osób starszych. Na naszym blogu odpowiadamy na pytanie, dlaczego tak jest i podpowiadamy, o czym warto pamiętać.

Higiena seniora – dlaczego jest ważna?

Oprócz oczywistego aspektu, jakim jest utrzymywanie ciała seniora w czystości, codzienna pielęgnacja pełni także inne ważne funkcje.

Taka pielęgnacja dla osób starszych zapobiega nadmiernemu namnażaniu się mikroorganizmów na skórze, poprawia wydolność i krążenie krwi, a tym samym odporność skóry, co prowadzi do lepszego samopoczucia i zdrowia;

• komunikacja, czyli wzmacnianie więzi między podopiecznym a opiekunem poprzez uwagę i kontakt fizyczny;
• mobilizowanie osoby objętej opieką do wykonywania osobistych czynności pielęgnacyjnych, gdy tylko jest to możliwe, co sprzyja mobilności.

Są to ważne aspekty, o których należy pamiętać. Podczas codziennej opieki należy monitorować stan zdrowia osoby starszej, nawiązywać z nią kontakt i starać się mobilizować do samodzielnej aktywności. Nie spiesz się, działaj cierpliwie, ale zdecydowanie.

Postaraj się wykorzystać ten czas na nawiązanie relacji. Pamiętaj, że dla osób starszych toaleta w obecności innej osoby może nie być czynnością automatyczną. Stwórz ciepłą i przyjazną atmosferę, uśmiechaj się, udzielaj wskazówek i patrz osobie w oczy, aby mogła Cię lepiej usłyszeć i zrozumieć.

ZOBACZ TAKŻE: Choroby starcze

Kiedy jest czas na higienę osób starszych?

Pełna pielęgnacja seniora odbywa się zazwyczaj z samego rana przed śniadaniem. Jeśli z jakiegoś powodu Twój senior ma być pod opieką później, upewnij się, że może on umyć twarz, ręce i zęby przed rozpoczęciem dnia.

Bardzo ważne jest, aby senior sam decydował o czasie i częstotliwości opieki. Nie zmuszaj ich do pójścia do toalety, ponieważ mogą być niechętne. Jeśli jednak senior odmawia regularnego chodzenia do toalety, należy powiedzieć o tym rodzinie i spróbować go do tego zachęcić.

ZOBACZ TAKŻE: Opieka nad osobą leżącą

Pielęgnacja osób starszych i przewlekle chorych – najważniejsze zasady

Istnieje szereg zasad, których należy przestrzegać podczas przygotowywania i przeprowadzania opieki pooperacyjnej. Ułatwiają one pracę i sprawiają, że senior czuje się bardziej komfortowo. Co jest ważne do zapamiętania?

Przed rozpoczęciem opieki nad seniorem opiekunka musi podjąć odpowiednie środki higieny osobistej: umyć ręce, odłożyć biżuterię itp.

Takt i empatia są niezbędne podczas opieki, ponieważ opiekun dotyka zarówno fizycznej, jak i emocjonalnej strefy intymnej pacjenta. Dlatego powinien unikać wszelkiej nieczułości i każdego bezmyślnego słowa. Konieczna jest ochrona pacjentów przed narażeniem na kontakt z innymi osobami.

Należy zapewnić właściwą temperaturę w pomieszczeniu.   Opiekunka nie jest jednak do tego zobowiązana. Zasada aktywizacji jest stosowana podczas opieki: podopieczny powinien wykonywać jak najwięcej czynności pielęgnacyjnych samodzielnie.

Pielęgnacja osób starszych leżących

Przygotuj: 1-2 miski, 2 ścierki, 3 ręczniki (jeden będzie służył jako podkład), rękawiczki, pościel (jeśli trzeba będzie ją zmienić), kosmetyki dla starszych osób, grzebień lub szczotkę, miejsce na śmieci.

Powinieneś zamknąć okna i drzwi oraz upewnić się, że temperatura w pomieszczeniu nie jest niższa niż 22 °C. Przygotować wodę i niezbędne środki do pielęgnacji skóry osób starszych.

ZOBACZ TAKŻE: Problem u osób starszych z chodzeniem

Procedura:

• Połóż pacjenta wygodnie na plecach.
• Podnieść oparcie łóżka (jeśli to możliwe).
• Zdejmij koszulę nocną lub piżamę i przykryj ciało ręcznikiem.
• Użyj ręcznika lub podkładki, aby zabezpieczyć łóżko przed zamoczeniem.
• Umyj twarz czystą wodą bez dodatku środka oczyszczającego — najpierw oczy (od zewnętrznego do wewnętrznego kącika), następnie nos, kąciki ust, uszy i obszar za uszami.
• Dodaj środek oczyszczający.
• Podłóż pod pachę ściereczkę.
• Umyj rękę od nadgarstka przez ramię do pachy (zawsze w kierunku serca), a następnie dokładnie osusz.
• Dobrze osusz ręce i sprawdź stan paznokci (jeśli są brudne, opiekun może je od razu wyczyścić; pielęgnacja paznokci może być wykonana później).
• Umyć i osuszyć okolice brzucha.
• Podnieść pacjenta do pozycji siedzącej.
• Umyć i wysuszyć plecy.
• Załóż pacjentowi piżamę.
• Zdjąć ubranie z dolnej części ciała i przykryć ręcznikiem.
• Stopy należy myć w ten sam sposób, co ręce.
• Dokładnie myć stopy, szczególnie w miejscach narażonych na infekcje grzybicze.
• Umyj swoje intymne części ciała świeżą szmatką.
• Odwróć pacjenta i umyj okolicę odbytu.
• Założyć pacjentowi majtki i spodnie od piżamy.
• Na koniec usiądź z pacjentem i zadbaj o higienę jamy ustnej. Stylizacja włosów według potrzeb.

Prysznic dla osoby starszej – praktyczne wskazówki

Przygotuj: 2 ścierki, 3 ręczniki (jeden jako podkładka), rękawiczki środki do pielęgnacji skóry osób starszych, miejsce na odpady.

Przygotuj łazienkę – zamknij okna i drzwi, zapewnij komfortową temperaturę (co najmniej 22 stopnie Celsjusza). Przygotuj wszystkie pomoce i poinformuj podopiecznego, że teraz ty będziesz sprawował opiekę. Zabierz swojego starszego syna do prysznica.

Pozycja siedząca seniora:

• Wykonywać higienę jamy ustnej.
• Najpierw umyj twarz wodą bez mydła – oczy (od zewnętrznego do wewnętrznego kącika), następnie nos, kąciki ust, uszy i okolice za nimi.
• Starannie osuszyć wszystkie części twarzy.
• Ostrożnie nałóż krem na twarz.
• Zdejmij piżamę i przykryj plecy ręcznikiem.
• Umyć i osuszyć ręce i ramiona.
• Umyj górną część ciała i brzuch.
• Umyj plecy w kierunku stóp (jeśli klient myje się sam, zaproponuj, że pomożesz mu umyć plecy).
• Połóż ubrania na kufrze.
• Stań w pozycji wyprostowanej z lekko rozstawionymi nogami
• Umyć pachwiny i okolice narządów płciowych oraz dokładnie je osuszyć (łatwo dochodzi do stanów zapalnych, zwłaszcza w fałdach skórnych okolic intymnych).
• Umyj pośladki i dobrze je osusz.
• Umyj nogi i stopy w kierunku serca i osusz je (możesz to zrobić również na siedząco – dobrym rozwiązaniem jest kąpiel stóp w misce z ciepłą wodą).
• Wykonywanie zabiegów na paznokciach w razie potrzeby.

Higiena jamy ustnej u osób starszych – pomóż seniorowi.

Dbałość o zęby i jamę ustną poprawia samopoczucie pacjenta i jest profilaktyką różnych chorób. Regularna higiena jamy ustnej usuwa bakterie, płytkę nazębną i resztki pokarmu oraz poprawia ukrwienie dziąseł.

Niestety, z wiekiem higiena jamy ustnej staje się coraz bardziej problematyczna. Wielu seniorów zapomina o myciu zębów, traci motywację lub nie jest w stanie używać szczoteczki do zębów.

Jeśli to możliwe, higienę jamy ustnej  seniora należy przeprowadzać przed myciem. Jeśli senior nie może opuścić łóżka, podnieś jego tułów do pozycji siedzącej. Pełną higienę jamy ustnej wykonujemy tylko wtedy, gdy pacjent nie jest w stanie wykonać jej samodzielnie z naszą pomocą.

Przygotuj: ręcznik jako podkładkę, kubek z płynem do płukania ust, szczoteczkę i pastę do zębów, małą miseczkę do wypluwania (jeśli higiena jamy ustnej odbywa się w łóżku), słomkę (jeśli podopieczny nie jest w stanie sam pić z kubka), uchwyt na protezę dla seniorów używających protez, balsam do ust, jeśli podopieczny ma suchość w ustach, lub inne spersonalizowane kosmetyki do pielęgnacji seniorów.

Poinformuj seniora, że teraz ty będziesz dbał o higienę jamy ustnej. Przygotować wszystkie pomoce i założyć rękawice.

Wskazana procedura:

• Pomóż podopiecznemu usiąść.
• Podłożyć ręcznik pod brodę.
• Weź tacę nerkową (jeśli higiena jamy ustnej odbywa się w łóżku) i zacznij myć zęby.

Powierzchnie zewnętrzne:

Zawsze szczotkuj zewnętrzne powierzchnie od dziąseł do krańców zębów. Szczególnie duża ilość płytki nazębnej gromadzi się na linii dziąseł. Umieść pędzel na tym obszarze pod kątem 45 stopni i delikatnie go przesuń. Zacznij od lewej strony szczęki i przesuwaj się w kierunku prawej.

Powierzchnie wewnętrzne:

Delikatnymi, okrężnymi ruchami wyszczotkować wewnętrzną powierzchnię. W przypadku trudno dostępnych miejsc, takich jak wewnętrzna strona przednich zębów, można również prowadzić szczoteczkę wzdłuż zębów.

Powierzchnie żujące: czyścić powierzchnie żujące okrężnymi ruchami. Zacznij od lewej strony szczęki i czyść ją okrężnymi ruchami.