Otyłość sarkopeniczna to schorzenie, które pojawia się u osób starszych i polega na zwiększeniu masy ciała oraz podwyższeniu zawartości tkanki tłuszczowej, przy jednoczesnym zmniejszeniu masy mięśniowej oraz siły mięśni. Wraz z wiekiem otyłość postępuje, pogarszając kondycję fizyczną seniorów, co negatywnie wpływa na jakość ich życia. Seniorzy z otyłością sarkopeniczną są uważani za grupę szczególnego ryzyka. Jakie są przyczyny występowania otyłości sarkopenicznej i jak ją leczyć?
Otyłość sarkopeniczna – przyczyny
Przyczyny otyłości u osób starszych mogą być różne, niektóre związane są ze zmianami, które zachodzą w organizmie wraz z wiekiem, inne są wynikiem niezdrowych nawyków. Najczęstsze przyczyny otyłość u osób starszych to:
- Zmiany w składzie ciała związane ze starzeniem się – od ok. 40 roku życia rozpoczyna się postępujących proces utraty masy mięśniowej i siły, a ok. 60-75 roku życia zaczyna wzrastać ilość tłuszczu. Powstała tkanka tłuszczowa gromadzi się wokół narządów wewnętrznych i wnika w mięśnie.
- Zbyt duża ilość tkanki tłuszczowej – gromadząca się nadmierna ilość tkanki tłuszczowej powoduje wydzielanie tzw. cytokin – substancji wywołujących reakcje zapalne.
- Mała ilość lub brak aktywności fizycznej – seniorzy ze względu na swój tryb życia oraz różnego rodzaju schorzenia nie mają wystarczającej ilości ruchu w ciągu dnia, co wpływa na brak zużycia energii, czyli tkanki tłuszczowej.
- Insulinoodporność – wtórnym efektem insulinoodporności jest zwiększone stężenie insuliny, która wpływa na przyspieszenie rozpadu tkanek mięśni szkieletowych. Zanik mięśni szkieletowych prowadzi do zwiększenia insulinoodporności, a to w konsekwencji sprzyja rozwojowi otyłości.
- Nieprawidłowe odżywianie – z wiekiem zmniejsza się zapotrzebowanie organizmu na ilość kalorii, dlatego dotychczasowy sposób odżywiania powinien zostać zmodyfikowany. Dobrym rozwiązaniem jest stosowanie diety lekkostrawnej, która dodatkowo pozytywnie wpłynie na samopoczucie seniora.
- Zmiany hormonalne – większa ilość tkanki tłuszczowej wpływa na pojawienie się w większej ilości wolnych kwasów tłuszczowych w krwioobiegu, a to wpływa na zatrzymanie wytwarzania hormonu wzrostu i testosteronu. Mniejsza ilość tych hormonów oznacza mniejszą siłę mięśni.
Zobacz także: Posiłek dla seniora
Skutki otyłości osób starszych
Oprócz oczywistego zwiększenia ilości tkanki tłuszczowej oraz zwiększenia masy ciała otyłość sarkopeniczna niesie ze sobą wiele negatywnych skutków, które mają wpływ na cały organizm seniora. Otyłość u osób starszych powoduje:
- zmniejszenie wydolności płuc,
- ograniczenie funkcji motorycznych,
- pojawienie się cukrzycy, nadciśnienia oraz udaru,
- zwiększenie ryzyka pojawienia się chorób sercowo-naczyniowych,
- podwyższone niebezpieczeństwo upadków.
Gimnastyka dla seniorów i otyłych – jakie ćwiczenia dla osób starszych?
Otyłość skarkopeniczna nie jest rzadkim zjawiskiem i dotyka coraz większej ilości seniorów, dlatego niezwykle ważne jest zadbanie o odpowiednią ilość aktywności fizycznej w ciągu dnia, a także odpowiednią dietę. Seniorzy powinni uważać na:
- zbyt małą ilości białka,
- nadmiar cukrów prostych i tłuszczy,
- niedobór witamin i składników żywności, np. witamin D3, C, E, B6 i B12 oraz kwasu foliowego
- spożywania zbyt dużej ilości pokarmów.
Dieta seniora powinna być bogata w owoce i warzywa oraz produkty lekkostrawne. Należy unikać nadmiernej ilości spożywanych cukrów, żywności wysokoprzetworzonej i tłustych produktów. Niezwykle ważne jest dbanie o odpowiednią ilość aktywności fizycznej w ciągu dnia, nawet w postaci spacerów. Gimnastyka dla seniorów i otyłych powinna być dostosowana do kondycji fizycznej osoby starszej, a także do schorzeń, z którymi się zmaga. Ćwiczenia dla otyłych seniorów mogą obejmować rozciąganie, czyli stretching, a także ćwiczenia oddechowe, które pomogą w dotlenieniu organizmu oraz zrelaksowaniu się. Wiele siłowni oferuje specjalne zajęcia dostosowane do potrzeb osób starszych. Ćwiczenia dla seniorów i otyłych obejmują yogę, aqua aerobik, pilates, spinning oraz zajęcia z wykorzystaniem przyrządów i gum. Aby wprowadzić nieco aktywności fizycznej do codzienności seniora warto przekonać go do zapisania się na terapię zajęciową, która stanowi nie tylko formę rehabilitacji, ale pomaga w pokonywaniu słabości, utrzymywaniu kontaktów społecznych oraz rozwoju pasji i zainteresowań.
Zobacz także: Pomysły na zajęcia z seniorami