Odleżyny występują najczęściej u osób, które przez długi czas pozostają unieruchomione. Istnieje wiele czynników, wpływających na ich powstanie. Zmiany tworzą się na skutek zaburzeń ukrwienia, które są wynikiem długotrwałego lub cyklicznego ucisku wywieranego na ciało seniora. Problem odleżyn dotyczy głównie osób obłożnie chorych, mających trudności z poruszaniem się. Chroniczny ucisk skóry i tkanki podskórnej, a także wpływ sił ścierających, powoduje zaburzenia w krążeniu krwi, a kolejno obumarcie komórek, martwicę tkanek i wytworzenie się owrzodzeń.
Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia odleżyn u osób starszych
Zbyt długie pozostawanie w takiej samej pozycji, a także brak możliwości przeniesienia ciężaru ciała, powoduje zwiększenie ryzyka obumierania tkanek. Dodatkowym czynnikiem, wpływającym na powstawanie odleżyn u osób starszych, jest wiek. Im organizm jest starszy, tym skóra produkuje mniej kolagenu i elastyny, a przez co jest bardziej podatna na urazy i otarcia – jej zdolność do regeneracji nie pozostaje na tym samym poziomie. Istotny wpływ ma ponadto budowa ciała osoby starszej. U ludzi wychudzonych tkanka podskórna nie jest dostatecznie wykształcona, skóra pokrywa bezpośrednio kości, a przez to nacisk jest intensywniejszy w okolicy wyniosłości kostnych i ścięgien. Otyli seniorzy borykają się ze zwiększonym ryzykiem pojawienia się sił ścinających oraz problemów z zastosowaniem właściwej profilaktyki. Masa ciała wpływa na mocniejszy ucisk, a w efekcie dochodzi do zatamowania dopływu krwi do tkanek, które są uciskane.
Ryzyko pojawienia się odleżyn u osób starszych wzrasta również na skutek nie trzymania moczu i kału. W takich sytuacjach dochodzi do maceracji skóry, a więc jest ona bardziej skłonna ulegać urazom mechanicznym.
Ponadto na wystąpienie odleżyn u osób starszych wpływ ma:
• unieruchomienie na wózku inwalidzkim bądź łóżku,
• podeszły wiek (szczególnie ponad 75),
• nieprawidłowa masa ciała (niedożywienie lub nadwaga),
• choroby: cukrzyca, miażdżyca,
• niesprawne odczuwanie bodźców zewnętrznych.
Jak leczyć odleżyny u osób starszych?
Pomocne w leczeniu odleżyn u osób starszych mogą być:
• żele hydrożelowe,
• błony poliuretanowe,
• maści z alantoiną.
Warto pamiętać, że leczenie odleżyn u osób starszych powinno zostać ustalone w konsultacji z lekarzem, a zwłaszcza w przypadku zaawansowanych stadiów. Wtedy senior powinien zostać skierowany do odpowiedniej placówki lub szpitala. W opiece nad osobą starszą powinno się zadbać o właściwą pielęgnację skóry. Senior powinien utrzymywać prawidłową pozycję ciała. Warto skorzystać z pomocy specjalistycznego sprzętu i urządzeń pomocniczych, np. materacy przeciwodleżynowych, a także wprowadzić odpowiednią i zbilansowaną dietę. Ponadto wprowadzenie natłuszczania skóry, pobudzania mikrokrążenia, może korzystnie wpłynąć na jej kondycję.
Zobacz także: Problem z chodzeniem u starszej osoby