Z szokiem termicznym mamy do czynienia w momencie zmiany środowiska z ciepłego na zimne. Organizm doznaje wtedy wstrząsu z powodu nagłego skoku temperatury, w efekcie którego może dojść nawet do zatrzymania funkcji oddechowych, czy krążeniowych.
Przyczyny szoku termicznego
Na szok termiczny narażeni jesteśmy głównie latem, kiedy próbujemy się ochłodzić. Najczęściej taką reakcję organizmu wywołuje kontakt z zimną wodą, która może w szybki sposób wpływać na temperaturę ciała. Kąpiele w otwartych akwenach, czy zimny prysznic nie dla każdego są więc rozwiązaniem na walkę z upałem. Zwłaszcza osoby starsze, które są wrażliwe na czynniki środowiskowe, nie powinny się schładzać w ten sposób. Szok termiczny może pojawić się również wtedy, gdy po opalaniu, przebywaniu w saunie lub w dusznym, gorącym miejscu, przejdziemy do klimatyzowanego pomieszczenia. Osoby wrażliwe na zmiany temperatury mogą wtedy odczuć znaczny dyskomfort, powodujący zaburzenia zdrowia.
Objawy szoku termicznego
Z fizjologicznego punktu widzenia, nagłe ochłodzenie organizmu powoduje gwałtowne obkurczenie naczyń krwionośnych – jest to szczególnie groźne dla pracy serca, gdyż krew nagromadzona w żyłach zostaje wypchnięta wprost do niego. Szok termiczny może również wpływać na pracę układu nerwowego. Zdarza się, że poszkodowany doznaje zaburzenia świadomości lub wpada w panikę. Z kolei upośledzenie funkcji oddechowych, polega na pojawieniu się hiperwentylacji, czyli wykonywaniu dużej ilości płytkich oddechów. Organizm nie jest wtedy w stanie dotlenić się we właściwy sposób, przez co może dojść do utraty przytomności.
Pierwsza pomoc
Schemat postępowania ratowniczego podczas pojawienia się szoku termicznego jest podobny do tego, przy udarze cieplnym, jednak w przypadku nagłego ochłodzenia organizmu należy poszkodowanego zabezpieczyć przed utratą ciepła. Może do tego posłużyć folia NRC, którą przykrywa się podopiecznego od strony srebrnej. Trzeba jednak pamiętać, aby ogrzewanie ciała nie nastąpiło gwałtownie, tylko stopniowo. Poza kocem ratunkowym można posiłkować się innymi rozwiązaniami w zależności od dostępności, np. ciepłym (niegorącym) napojem czy grubą kołdrą. W sytuacji kiedy podopieczny doznał mocnego szoku termicznego i doszło do zatrzymania pracy serca lub oddychania, należy przystąpić do czynności reanimacyjnych i wezwać służby medyczne.