Udar mózgu to nic innego jak upośledzenie czynności mózgu, które powstało na skutek zaburzenia krążenia w tym obszarze i trwało dłużej niż 24 godziny. W zależności od dysfunkcji w systemie krążenia mózgowego, możemy wyróżnić udar krwotoczny, spowodowany wylewem krwi do mózgu, oraz udar niedokrwienny, który powstaje podczas zatrzymania dopływu krwi do mózgu.
Czynniki wywołujące udar
Na udar najbardziej narażone są osoby starsze, według badań ryzyko pojawienia się tej choroby rośnie wraz z wiekiem. Seniorzy, cierpiący na choroby naczyń krwionośnych, nadciśnienie tętnicze, choroby serca, cukrzycę czy otyłość mają większe tendencje do wystąpienia udaru. To samo dotyczy też osób palących papierosy i nadużywających alkoholu.
Najczęstszą przyczyną udaru krwotocznego jest choroba nadciśnieniowa, która doprowadza do pęknięcia naczynia krwionośnego w mózgu i wylewu.
Udar niedokrwienny może wystąpić na skutek zmian miażdżycowych, zakrzepu, ostrego zawału serca i innych chorób sercowo-naczyniowych.
Objawy udaru
W zależności od typu udaru, można wyróżnić szereg specyficznych objawów, które towarzyszą osobie doznającej zaburzeń krążeniowych w obszarze mózgowym.
Podczas udaru krwotocznego można zauważyć gwałtowne pogorszenie stanu zdrowia. Może być ono wywołane stresem lub nadmiernym wysiłkiem fizycznym. Najczęściej towarzyszy temu silny ból głowy, wymioty, nudności, a nawet utrata przytomności. Gdy poszkodowany jest nieprzytomny i jeden z kącików ust ma opadnięty, świadczy to już o porażeniu połowicznym tej strony ciała.
Udar niedokrwienny objawia się przede wszystkim poprzez zaburzenia mowy, majaczenie, napady padaczkowe, a także niedowład prawo- lub lewostronny. Wszystko jednak zależy też od tego, w której części mózgu doszło do niedokrwienia – funkcje, za które spełnia ta część, będą wtedy upośledzone, np. zdolności liczenia, zapamiętywania, widzenia, pisania.
Pierwsze sygnały udaru u podopiecznego, można więc dostrzec bez problemu niezależnie od jego rodzaju, ponieważ objawy te są tak bardzo charakterystyczne, że nikomu nie przyjdzie do głowy, żeby je zbagatelizować.
Pierwsza pomoc dla osoby doznającej udaru
Szybka reakcja na pojawiające się objawy udaru u seniora i niezwłoczne zawiadomienie służb medycznych są w tej sytuacji zbawienne dla poszkodowanej osoby. W pierwszej kolejności należy ułożyć podopiecznego w bezpiecznej pozycji, czyli bocznej ustalonej, w celu zabezpieczenia funkcji życiowych. Kiedy już zapewniliśmy seniorowi bezproblemowy dostęp do powietrza, należy niezwłocznie sięgnąć po telefon i wezwać pogotowie ratunkowe, informując przy tym o podejrzeniu udaru. Do czasu przyjechania służb trzeba monitorować czynności oddechowe i krążeniowe u poszkodowanego. Działania podjęte w dłuższym odstępie czasu od pojawienia się pierwszych objawów udaru, mogą niestety doprowadzić do rozwoju poważnych powikłań, np. paraliżu. Udar mózgu należy do tych schorzeń, które bezpośrednio zagrażają życiu człowieka. Wystarczą minuty do przesądzenia o losie poszkodowanego. Udzielona w porę pomoc przyczyni się do zastosowania szybkiego leczenia, które może zahamować postępujące zmiany chorobowe i zwiększyć szanse pacjenta na powrót do zdrowia.